AKADEMİK COĞRAFYA

El Niño ve La Niña Nedir?

​

Güneyli Salınımı, Pasifik Okyanusu özelinde gözlemlenen ancak başta Güney Yarımküre olmak üzere Dünya’yı etkileyen atmosferik bir döngüdür. Güneyli Salınımı, Ekvatoral Orta Pasifik’te görülen atmosfer ve okyanus arasındaki sıcaklık dalgalanmalarını tanımlayan bir terimdir. El Niño ve La Niña ise bu döngünün birbirine zıt parçalarıdır.  Bu sistem içerisinde El Niño, sıcak; La Niña ise soğuk evre olarak bilinir. Yaklaşık 9-12 ay boyunca gözlenen El Niño ve La Niña’nın oluşum sıklığı her zaman çok düzenli olmasa bile genellikle 2 ila 7 yıl arasında değişen bir döngü göze çarpar ancak El Niñolar, La Niñalar’dan daha sık bir biçimde yaşanır. Küresel iklim değişiminin, bu döngü üzerindeki etkisi hala tam olarak anlaşılmamış olsa da El Niñolar’ın daha sık tekrar edecek bir fenomen olması beklenmektedir. Her ne kadar anormal ve beklenmedik bir atmosfer olayı gibi görünse de gerçekte El Niño anormal ve beklenmedik bir atmosfer olayı değildir.

​

Alizeler/Ticaret Rüzgârları, Pasifik Okyanusu’nun Ekvatoral kısmının doğusunda – Peru ve Ekvador açıkları – yer alan yüksek basınç merkezinden, Ekvatoral Batı Pasifik’teki – Endonezya ve Malenezya çevresi – alçak basınç alanına doğru eser. Bu hava kütlesi Batı Pasifik’e vardığında yükselmeye başlar ve geldiği yöne doğru esmeye devam ederek; Doğu Pasifik’te alçalır ve batıya doğru yeniden esmeye başlar yani aynı harekete devam ederek bir döngü oluşturur. Bu döngüye “Walker Sirkülasyonu” denir. Bu sirkülasyonun Doğu Pasifik’ten alıp Batı Pasifik’e getirdiği nem yüklü hava kütlesi bölgede yüksek miktarda yağışa neden olur, ancak okyanusun karşı yakasında And Dağları’nın batısında kalan kıyı kesimi yağış açısından daha fakir kalır.

​

Bu şartlar altında alizeler, okyanus yüzeyinde bir etki ortaya çıkararak sıcak okyanus sularının batıya yönelmesini sağlar[1]. Normal şartlar altında gözlenen, yüzeydeki sıcak suların batıya doğru hareketi sonucu Peru ve Ekvador açıklarında okyanus derinliklerinden gelen daha soğuk ancak besin maddesi açısından zengin sular deniz yüzeyine yaklaşır yani termoklin[2] seviyesi Doğu Pasifik’te yükselir. Besin maddesi açısından zengin suların bolluğu bu bölgeyi Dünya’nın en verimli balıkçılık bölgelerinden biri yapar. Çevresindeki ülkeler, bu zenginlikten yararlanarak Dünya’nın balıkçılık konusunda en önde gelen ülkelerinden olmuşlardır. Bu bölgenin balıkçıları yaşanan bu döngünün farkındadırlar ve El Niño ile La Niña’nın isimlerini de onlar vermişlerdir[3].